Page 12 - Fen Bilimleri Dergi-7
P. 12

KÜLTÜR
























                                          Yörükler







                                         Arkadaşlar! Gidip Toros Dağları’na bakınız eğer orada bir tek Yörük çadırı
                                         görürseniz  ve  o  çadırda  bir  duman  tütüyorsa  şunu  çok  iyi  biliniz  ki  bu
                                         dünyada hiçbir güç ve kuvvet asla bizi yenemez.
                                         ( Gazi M. Kemal Atatürk)

                                 Y       örük kelimesi “yörümek” fiilinden türetil-  lanılmıştır. Anadolu Yörükleri içerisinde,
                                         miş olup “yürüyen” demektir. Yaşayış ve  Muğla-Aydın  bölgesinde  Yörüklerin  ha-
                                         ekonomik üretim tarzının adı olan Yörük-   yatlarında ve göçlerinde çok büyük kat-
                                         lük, günümüzde bir kültürel yapı özelliği  kısı olan develer, yazımın bir bölümünde
                                         taşımaktadır. Kökende; her Türkmen bir  ele alacağım gibi günümüzde kültürel bir
                               Ali GÜLER  Yörük’tür, her Yörük de bir Türkmen’dir,  özellik olarak deve güreşleri kültürüyle de
                  Bodrum Fen Bilimleri Okulları
                          Ortaokul Müdürü  Türk’tür.                                devam etmektedir. Ayrıca boğa güreşleri
                                                                                    de bu kültürün bir devamıdır.
                                         Tarihi  dönemlerde  Yörük;  yazları  yay-
                                         lakta,  kışları  kışlakta  geçiren  insandır.  1071   Malazgirt   Zaferi   sonrasında
                                             Yörük,  hayatını  hayvanına  bağlı  bir  Anadolu’nun   Türkleşmesi    sürecinin
                                                   şekilde  yaşamaktadır.  Sahip  başlamasıyla  birlikte,  Orta  Asya’dan  ge-
                                                       olduğu  temel  güç  kaynağı  len   konar-göçer    Yörük-Türkmenler,
                                                          hayvanlarıdır,  ne  ka-   Anadolu’nun özellikle İç ve Batı Anadolu
                                                            dar  çok  hayvanı  var-  ile Toroslar bölgesinde gerek göçebe ola-
                                                             sa  kendini  o  kadar  rak ve gerekse de bir kısmı yerleşik olarak
                                                               güçlü     hisseder.  varlık göstermişlerdir.
                                                                Yörük; esas olarak
                                                                küçükbaş     hay-   Anadolu  dışında  Rumeli  kesiminde  de
                                                                van,  at  ve  deve  Yörükler, özellikle yerleşme tarihi açısın-
                                                                besleyiciliği  ya-  dan  önemli  rol  oynamıştır.  Osmanlılar
                                                                par.  Yörüklerde  sürgün olarak Rumeli’ye gruplar halinde
                                                                en  çok  beslenen  Yörük yerleştirmiştir. Ülkemizin Kurucu
                                                               türler  keçi  ve  ko-  Lideri Gazi Mustafa Kemal Atatürk de Se-
                                                              yundur. Deve ve at  lanik bölgesine yerleştirilen Karamanoğlu
                                                             ise  daha  çok  binme  Yörüklerinden gelmektedir.
                                                           ve  yük  çekme  aracı-
                                                         dır.  At,  sürüleri  kontrol  1243 Kösedağ Savaşı’ndan sonra Anado-
                                                      etmek,  deve  ise  göç  eder-  lu Selçuklu Devleti merkezindeki otorite,
                                                  ken  destek  unsuru  olarak  kul-  Moğol  İlhanlı  Devleti’nin  eline  geçince

                12
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17